۱۳۸۸ مرداد ۲۸, چهارشنبه

تجزیه جادوی شب...

اگر رهگذر همین حوالی و لینک های دور و بر هستید، باید کافه چی رو بشناسید. کافه چی پرسیده که شبها چه اتفاقی می افته که آدم مهربون تر و احساساتی تر می شه و مثل اینه که یه جفت استامینوفن کدئین رو با هم خورده باشه...
راست می گه!
ولی بر خلاف نظر ایشون که از پزشک ها و بیو لوژیست ها انتظار جواب ندارند و به نیچه و فلاسفه دایورت کردند این مساله رو، دقیقا این حالتی که کافه چی گفتند به دلایل کاملا فیزیولوژیک هست.
بعد از غروب، ترشح کورتیزول در بدن کم می شه. این هورمون در ساعت های اولیه صبح بیشترین غلظت رو در خون داره و هدفی جز این نداره که فرد رو در حالت Fight and Flight یا همون جنگ و گریز قرار بده و آلرت تر کنه فرد رو.
برای اینکه از صبح باید بجنگی تا مثل اجداد نئونادرتال گرامی زنده بمونیم! حالا با سنگ و چوب که نه...
کورتیزول یه هورمون استروئیدی هست. مشابه ترکیباتی که آمپولش توی باشگاههای بدن سازی به وفور پیدا می شه.
یکی از عوار ض جانبی این ترکیبات پرخاشگری و پایین اومدن قدرت تحمل و خروس جنگی شدن هست.
کافه چی راست می گه قدرت تحمل ما شب ها بیشتره...
ساعت فیزیولوژیک بدن از این نمونه ها زیاد داره.
حتما پیش اومده شبای امتحان که بیدار مونده اید با اومدن صبح، خوابالودگی هم کمتر شده؟
شاید بد نباشه گفتن این که اونایی که شب بیدار یا Night Owl هستند، یک روال طبیعی رو به هم میزنند.
این تنها نیست البته...
ملاتونین هم هست. ملاتونین یه هورمون دیگه است که از هیپوفیز ترشح می شه و در خواب و بیداری و فرایند های تولید مثلی به خصوص در جانوران نقش داره.
ترشح این یکی با نور روز مهار می شه و در تاریکی شب بیشتر.
خواب آلودگی بهار رو هم به این هورمون نسبت دادند.
بگذریم از این که خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی داره و به همین دلیل اونایی که شب بیدار هستند بیشتر در معرض سرطان هستند. آمار سرطان سینه در خانم های پرستار که شب کاری های بیشتر دارند، به طور معنی داری بالاتره...
فرم خوراکی این هورمون خواب آور برای افرادی که سفرهای هوایی طولانی دارند و معمولا چند روز اول قاطی هستند استفاده می شه.
ولی به عنوان آرام بخش و خواب آور تنها در همون باشگاه های بدن سازی و... ظاهرا رواج داره، چون سال هاست که ثابت شده در کنار خواب کننده بودن، مابقی اثراتش رو هم نشون می ده!
کافه چی عزیز! همه ما داریم این عامل جادویی رو...
ولی من هیچ چیزی رو جادویی تر از بیولوژی و بیوشیمی و فیزیولوژی ندیدم...

۱۳۸۸ مرداد ۱۹, دوشنبه

2 واحد اجباری اپیدمیولوژی

پست قبلی، نوشتم که پاندمی آنفولانزا و این که مرتب این کلمه شنیده می شه... به نظرم اومد که شاید این توضیح بد نباشه:

در اپیدمیولوژی درگیری افراد با بیماری ها به چند شکل تعریف می شه:

1- Sporadic یا تک گیر

2- Endemic یا بومی
بیماری های اندمیک به دلیل شرایط جغرافیایی و محیطی خاص هست و همیشه در جمعیت اون بوم پایداری و شرایط ثابتی داره و تعداد موارد مبتلا در دوره های زمانی تغییرات قابل توجهی نداره. شاید آشناترین نمونه گواتر اندمیک باشه که در مناطق کوهپایه ای ایران دیده می شه. یا مالاریا در آفریقا

3- Epidemic یا همه گیری
به بروز هر بیماری یا عاملی که سلامت انسان رو به خطر بندازه، به حدی که فراتر از انتظار باشه اپیدمی گفته می شه.
مثل شیوع چاقی یا سرطان در بعضی جوامع

تعداد موارد بروز، که اپیدمی شدن رو نشون می ده برای هر بیماری متفاوت هست.
در ایران، فلج اطفال و یا آبله ریشه کن شده. پس گزارش حتی 5 مورد از این بیماری ها اپیدمی تلقی می شه ولی در مورد سرماخوردگی نه

4-جهان گیری یا Pandemic
به وضعیتی گفته می شه که یک بیماری ، در یک بازه زمانی کوتاه به کشور ها و قاره های دیگه منتقل بشه.
همونطور که
اولین مورد ابتلای آنفولانزای A در ایران یک نوجوان 16 ساله مقیم آمریکا بوده که به ایران سفر کرده.
سازمان بهداشت جهانی ویژگی هایی رو برای پاندمیک بودن یه بیماری تعیین کرده.
اینکه در یک جامعه به صورت ناگهانی بروز کنه و بر خلاف بیماری های اپیدمیک، بیماری پاندمیک حتما باید قابل سرایت و عفونی باشه. بیماری غیر مسری مانند سرطان، بر خلاف سخت تر بودن و کشنده تر بودن بیماری، هیچ وقت پاندمیک محسوب نمی شه.
بیماری پاندمیک به راحتی همه افراد رو درگیر می کنه. آنفولانزای A از طریق عطسه و سرفه و ذرات ریز ترشحات بینی و دهان به فرد سالم منتقل می شه
و اینکه افراد رو به طور جدی درگیر بیماری خواهد کرد.
.
.
.
[ از همین جا به آقای دکتر سوری، استاد محترم اپیدمیولوژی دوره ما، سلام می کنم! نمره های من ارتباط مستقیمی با خوبی استاد و کلاس استاد مربوطه داشت و طبیعتا بیشتر نمره های من خوب نبود! ولی اپیدمی رو، که نصف کلاس افتادند، با اختلاف زیاد از نفر بعدی، بالاترین نمره کلاس شدم. ولی این خاطرات خوب خیلی تکرار نشد...!]

۱۳۸۸ مرداد ۱۷, شنبه

بچه ها مواظب باشید...

واژه آنفولانزای خوکی یا H1N1 یا آنفولانزای A رو این روزها زیاد می شنویم.
آنفولانزای خوکی به این دلیل که این "گونه" ویروس در انسان و خوک بیماری زاست.

البته همه این ها تعاریف جداگانه ای دارند ولی مهم اینه که یک بیماری هست که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده بیشتر از 2 میلیارد نفر رو درگیر خواهد کرد.
این ویروس-
(Swine influenza virus (SIV- سال 1918 به صورت پاندمی وجود داشته و دوباره قراره پاندمیک یا جهان گیر بشه.
پاندمی H1N1 در راه است. کسی دقیقا نمی دونه قراره چه اتفاقی بیافته.
تحقیقات برای رسیدن به واکسن این بیماری در حال انجام هست ولی به دلیل امکان ایجاد گونه جدید، ساخت این واکسن، مثل ساخت واکسن هر نوع دیگه آنفولانزا سخت هست.
فعلا رعایت وسواسانه بهداشت فردی و دست شستن بعد از لمس وسایل عمومی مثل میله اتوبوس و کیبورد و موس دانشگاه و محل کار و نگه نداشتن دستمالی که برای عطسه یا آبریزش بینی استفاده شده و بی خیال شدن روبوسی های غیر ضروری شدن و... فعلا از همه مهمتر و قابل دسترس تر هست.
گفته شده که این پاندمی حدود 2 سال ادامه خواهد داشت.
فعلا نزدیک 150 نفر در ایران مبتلا شدند...



۱۳۸۸ مرداد ۱۳, سه‌شنبه

...




هفته نامه شرق-18 خرداد 86- صفحه3 (سون آپ)